Tylko rodzina
O losie Diomedesa Cato wiemy bardzo niewiele. W zasadzie więcej można powiedzieć o jego rodzinie niż bezpośrednio o nim samym. Jego rodzina pochodziła z Wenecji. Ojciec Dimedesa był nauczycielem w weneckim miasteczku Serravalle. Jego kariera nauczyciela została gwałtownie przerwana około roku 1565 roku. Wtedy to wenecka inkwizycja zaczęła podejrzewać go o herezję co zmusiło Constantino Cato do ucieczki. Schronił się wówczas w Krakowie, gdzie ściągnął również swoją rodzinę – żonę i trójkę dzieci. Od tego momentu rodzina Cato związana jest z Polską.
Sam Diomedes przez pewien czas (lata 1588 – 93 oraz 1603 rok) był lutnistą na dworze na dworze króla Zygmunta III Wazy. Towarzyszył również królowi w jego podróży przez Gdańsk do Szwecji, którą odbył latem 1593 roku. Na tym w zasadzie kończą się informacje o jego dalszych losach. Podejrzewa się, że mógł być związany z dworem podskarbiego ziem pruskich Stanisławem Kostką. Jednak wiadomość ta nie jest potwierdzona.
Związany z lutnią
Diomedes Cato mistrzem lutni. Wirtuoz stosował w swoich utworach technikę imitacyjną, która polega na powtarzaniu jednego głosu w innym. Największymi utworami lutniowymi są przede wszystkim: galiardy, fantazje, passemezza, barriery, favorito, balletti oraz fugi. Wszystkie utwory były wydawane zbiorach utworów lutniowych.
Do jego najbardziej znanych kompozycji wokalnych możemy zaliczyć przede wszystkim zbiór zatytułowany „Rytmy łacińskie dziwnie sztuczne i nabożeństwem swym a starodawnością dosyć wdzięczne (…) przekładnia księdza Stanisława Grochowskiego” , który został wydany w Krakowie w 1606 roku. Zbiór zawiera 5 pieśni 4-głosowych: „Omni die dic Mariae” , „Ave maris Stella” , „Quem terra, pontus aethera” , „O gloriosa Domina” , „Memento salutis autor” . Sześciogłosowy motet „Grates Deo canamus” , pięciogłosowy madrygał „Tirsi morir volea” , który został skomponowany do słów Giovanniego Battisty Guariniego. Cato skomponował również czterogłosową pieśń na cześć św. Stanisława „Boga w świętych jego chwalmy” .
Na swoim koncie ma również kompozycje kameralne i organowe.
Marta Kotas 2008.09.03
